Nöbetçi Eczaneler
19 Ocak 2010 Salı 02:00:00 * Uçuş hâlindeki bir yolcu uçağı da, hareket hâlindeki gemi mesâbesindedir.
* Ayakta durmaya mâni ciddî bir özür ve hastalığı olan kimse, namazı oturarak kılabilir. Bir müddet ayakta durmaya gücü yeten kimse, o miktar ayakta durmalı, sonra oturmalıdır. Hattâ sadece iftitah tekbîrini ayakta almaya iktidarı olan, tekbîri ayakta alır ve sonra oturur.
* Sünnet ve müstehab namazları, bir özür olsun olmasın oturarak kılmak câizdir. (Efdal olan ise ayakta kılmaktır). Bundan sadece sabahın sünneti müstesnadır. Teravih namazı da, sabahın sünneti gibi, bir özür olmaksızın oturarak kılınmaz.
* Bir kimse ayakta başladığı nâfile namazı oturarak; oturarak başladığı nâfileyi de sonradan kalkarak ayakta tamamlayabilir.
Kırâet Nedir?
Namazda, kıyam hâlinde, yani, ayakta iken Kur’an-ı Kerîm’den bir veya birden fazla âyet okumaktır.
* Namazda en az bir âyet miktarı Kur’an okumak farzdır. Ancak âyet iki veya daha çok kelimeli olmalıdır. Tek kelimeli âyetle namaz sahih olmaz. (Fâtiha sûresini ve en az 3 âyet okumak ise, vâcibdir).
* Bir âyet-i celîleden başkasını okumağa gücü yetmeyen kimse o âyet-i kerîmeyi İmam-ı A’zam’a göre bir kere okur. Bir rek’atta üç kere tekrar etmez. İmameyn’e göre ise tekrarlar. Fakat üç âyet bilen kimsenin aynı âyeti 3 kere tekrar etmesi, İmameyn’e göre de câiz olmaz.
Âyete’l-Kürsî gibi uzun bir âyetin bir kısmını bir rek’atta, diğer kısmını da diğer rek’atta okumak, sahih olan görüşe göre câizdir.
Fakat yapmamak daha efdaldir.
Kırâet Nasıl Yapılmalıdır?
Okunan Kur’an, namaz kılanın kendisi işitecek derecede hafif bir sesle telâffuz edilerek okunmalıdır. Buna hafî kırâet denir. Tamamen kalbden geçirilerek yapılan bir okuma ise, kırâet sayılmaz. Böyle bir okuyuşla kılınan namaz sahih olmaz.
İmama uyan kimseden kırâet sâkıt olur. Yani o kimse Kur’an okumadan imamı dinler, imam gizli okuyorsa, sükût edip bekler.
* Şâfiîlerce imama uyan kimseden kırâet sâkıt olmaz. Onlar, imam namazı gerek cehrî, gerekse hafî kırâetle kıldırsın, Fâtiha’yı okurlar. Rek’atı kaçırma korkusu bundan istisnadır. Mâlikîler ve Hanbelîler ise, yalnız hafî namazlarda imama uyan kimsenin okumasını gerekli görürler.
* Kur’an’dan namaz câiz olacak kadarını ezberlemek, her müslümana farz-ı ayndır. Fâtiha ve bir sûre hıfzı vâcib, tüm Kur’an’ın ezberlenmesi ise, farz-ı kifâyedir.
* Farz namazların sadece ilk iki rek’atında kırâet farzdır. Üç ve dördüncü rek’atlarda kırâet farz değildir. Nâfileler ile vitrin ise, her rek’atında kırâet yapılır.
Rükû’ Ne Demektir?
Avuç içlerini diz kapaklarına yapıştıracak şekilde iki büklüm olmak demektir.
* Yapılışı Nasıldır?
Rükû’un en alt derecesi, elleri dizlere yapıştıracak şekilde eğilmektir. Sünnete uygun rükû’ ise şöyle yapılır:
Vücudun yukarı kısmı, baş dik olarak yere paralel şekilde öne doğru eğilir. Ayaklar kırılmaksızın dik tutularak eller de dizlere konur ve parmaklarla kavranır. Bu arada baş ile arka düz halde bulunmalıdır.
Hanımların tam rükû’a varmaları gerekmez. Rükû’a yakın bir şekilde eğilmeleri kâfidir.
Oturarak namaz kılan kimse ise, rükû’ ederken, alnı dizlere paralel olacak kadar sırtını eğer.
Sırtları yere paralel şekilde kanbur kimselerin ise, sadece başlarını eğmeleri kâfidir.
* İmama rükû’da iken yetişip tekbir alarak rükû’a varan kimse, o rek’atı imam ile kılmış sayılır. Fakat imam rükû’da iken tekbir alıp da imam rükû’dan kalkarken rükû’a giden kimse ise, o rek’ata yetişmiş sayılmaz. Namazın sonunda o rek’atı yalnız başına kılar.
* İmama rükû’da yetişen kimse, iki tekbir getirmek zorunda değildir. Allâhü Ekber diyerek namaza girer ve hemen rükû’a eğilir. Bu tekbir ile hem iftitah, hem de rükû’ tekbirini almış olur.
Sücûd Ne Demektir?
Burnu, alnı, elleri, dizleri ve ayakları yere koymak ve dokundurmak suretiyle secde etmek demektir. Secde, lügatte baş eğmek, tevazu’ göstermek demektir. Her rek’atte iki kere secde etmek farzdır.
* Secde ve rükû’ hâlinde durmanın en az miktarı, üçer kere tesbih okunacak miktardır. 5, 7 şer kere tesbih te okunabilir.
* Tek başına namaz kılan, daha fazla tesbihte bulunabilir. Fakat imam olan zat, cemaatın rızası bulunmadan 3’ten fazla tesbihte bulunamaz. Cemaati usandırmak câiz değildir.
Rükû’daki tesbih:
Sübhâne Rabbiye’l-Azîm’dir.
Secdedeki tesbih de:
Sübhâne Rabbiye’l-A’lâ’dır.
* Yapılışı Nasıldır?
Rükû’dan kalktıktan sonra secdeye giden kimse, alınla beraber burnunu da yere koyar. Özür olmaksızın sadece alnı yere koyup burnu koymamak câiz olmaz. Bu şekilde yapılan secde sahih değildir. Yanak ve çeneleri yere koymakla secde olmaz.(Devamı Yarın)
