AFYON’IN SIKILAN “BOĞAZ”I – Kocatepe Gazetesi

Afyonkarahisar’ın en büyük sıkıntılarından birisi maalesef hava kirliliği… Yıllardır bu konuda bir çok adım atıldı, projeler üretildi, çalışmalar yapıldı. Olumlu yönde aşama kaydedildi, ama kesin sonuca ulaşmak mümkün olmadı.
Şehir merkezinin hava kirliliğine karşı üretilen en ciddi projelerden birisi “Keltepe’nin yarılması, şehre baca açılması” fikri idi. 1990’lı yıllardan itibaren gündemde olan bu projeyi gündeme getiren, yıllarca gündemde tutan ve yapılması için çaba gösteren isimlerin başında merhum babam Şükrü Küçükkurt yer alıyordu. Kocatepe arşivini tarasak Şükrü Küçükkurt’un bu konudaki 10’larca makalesini bulabiliriz. Kocatepe Gazetesi’ndeki köşesinde defalarca bu konuyu işleyen merhum Şükrü Küçükkurt’un söyledikleri çoğunluk tarafından dikkate alındı, bu projenin haklılığına kanaat getirildi. “Yapılması iyi olur” diyenler çoktu. Arada “öyle şey mi olur canım” diyen fikirsizler de çıktı. Bugün gelinen noktada merhum Şükrü Küçükkurt’un savunduğu “Şehrimiz coğrafi olarak bir çanak içerisindedir. Afyonkarahisar şehir merkezinin Güneydoğusundan, batısına kadar uzanan dağlık yapı şehri çevrelemekte, iskânın yoğun olduğu bu bölgede hava sirkülasyonu olmaması nedeniyle şehrin üzerine kirli hava çöreklenip kalmaktadır” fikri genel kabul görmüş vaziyettedir.
Sorun böyle tespit edilince çözüm yolu olarak da “Bu çanak yapıya bir baca gerekir” tezi ile Keltepe olarak bilinen, Çavuşbaş bölgesini Erkmen bölgesine bağlayan bölgedeki tepelerin seviyesinin düşürülmesi önerilmektedir yıllardır.
Yukarı Mahallelerdeki muhtarları organize ederek yıllar önce Mehmet Akif Ersoy Lisesi’nin yapımından, Ulu Cami’nin tamirine, Kırklar Makamı Camii’nin yenilenmesinden, bölgedeki mahallelerin yeniden yapılanmasına kadar bir çok işte emeği bulunan Kırklar Mahallesi merhum Muhtarı Mustafa Ediz ile diğer mahalle muhtarlarının desteğinde, merhum gazeteci Şükrü Küçükkurt işte bu fikri işlemiştir yıllarca yazılarında. Merhum Mustafa Ediz’in de, merhum Şükrü Küçükkurt’un da anılarını anlatırken, “Bizim çocukluğumuzda Keltepe’den Muttalıp’a inen eşek yolu vardı. Yol iki küfeli bir eşeğin geçeceği kadardı ama seviyesi düşüktü. İki tepenin arasındaki doğal bir boğaz gibiydi. Burası şehre baca vazifesi görür, rüzgar esince şehrin üstündeki dumanı bacadan savurur gibi savuruverirdi” dediklerini ben çok dinledim.
Geçmiş yıllarda bu çabayı desteklemek açısından Çavuşbaş’tan Erkmen’e geçen, Keltepe yolu açıldı. Ama maalesef istenen olmadı. Çünkü yol “ulaşım” amacıyla açılırken, asıl savunulan fikir “baca” fikri zarar gördü. Yol için, iki tepe arasındaki doğal boğaz biraz daha dolduruldu ve baca görevi yapması beklenen yer tamamen tıkanmış oldu. Şehrimiz yeni bir yol güzergahı kazandı ama doğal bacadan geriye kalan kısım da kapatılarak şehrin üzerindeki duman yoğunluğuna biraz daha katkı sağlandı.
Son dönemde Belediye Başkanı Burhanettin Çoban bu fikri yeniden gündeme getirdi. Keltepe’deki dağlık alanın kazılmasını, buradan çıkarılan malzemenin yollarda altyapı malzemesi olarak kullanılmasını planlayarak işi ihale etti. Bir süre kazı çalışmaları devam etti. Yapılan şikayetler sonrası bu çalışma ne yazık ki geçtiğimiz aylarda durduruldu.
Şimdi Afyonkarahisar Belediyesi’nin yeniden Kent Ormanı-Keltepe mevkiinde hava sirkülasyonu ve yol genişletme çalışmaları için ihaleye çıktı. Bu bölge kazılacak, yol genişleyecek, hava sirkülasyonu için boğaz açılacak ve çıkarılan malzeme de Belediye çalışmalarında altyapı malzemesi olarak kullanılacak. Karlı, faydalı ve geleceğe dönük bir çalışma. Belediye’ye zaten altyapı malzemesi lazım. Bunun için zaten para ödüyor. Böylece hem malzemeyi sağlayacaklar, hem de yararlı bir projeyi hayata geçirecekler.
Bu konuda bir hususa dikkat çekmek istiyoruz. İhalenin ve teknik çalışmanın tam durumunu bilmesek de çalışma sırasında “yatay” kazı yapılmasından daha çok “düşey” kazı yapılmasının faydalı olacağına inanıyoruz. Çünkü burada yol genişliği için gerekli genişlik sağlanmış gibi. Eğer ki hava sirkülasyonuna katkı planlanıyorsa “düşey” olarak çalışılmalı, eski doğal boğaz yeniden oluşturulmalı. Daha önce “yol yapıyoruz” diye doldurulan boğaz yeniden açılmalı. Ki, önce düşülen hataya yeniden düşülmesin.
Bu proje sonuçlanıp, Afyonkarahisar’ın hava kirliliğinde planlanan düzelme sağlanırsa en çok merhum Şükrü Küçükkurt ile merhum Mustafa Ediz’in ruhları şad olacaktır.