KURBAN İBADETİ VE KİMLER KURBAN KESER

30 Eylül 2014 Salı 03:00:00
  Kurban, mukim olan ve sadaka-i fıtır nisabına malik olan her kadın ve erkek Müslüman vaciptir. Müslüman olmayan, seferde bulunan Müslüman ve fakir olana kurban vacip değildir. Ortaklaşa kurban kesenlerin hepsinin kurban niyeti ile kurbana ortak olmaları şarttır.
Zenginliğin Ölçüsü
Herhangi malî bir ibadetin borç olması için öngörülen zenginlik ölçüsü Nisap kelimesi ile ifade edilmektedir. Kurban nisabı, kişinin temel ihtiyaçları olan oturacak evi, evinin yeter derecede eşyası, binek için olan hayvanı (taşıtı), kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin bir yıllık nafakalarından ve borcundan fazla 80,18 gr. Altın veya bunun kıymeti para ve eşyaya malik olan kimse kurban kesecek kadar zengin demektir. Zekatta malın artıcı olması gerekirken, kurbanda malın artıcı mal olması ve üzerinden bir yıl geçmesi gerekmez.
Kurbanın rüknü, kurban edilmesi caiz olan hayvanlardan birini kesmek olduğundan, hayvanı kesmeden canlı olarak veya bedelini yoksula vermekle kurban ibadeti yerine getirilmiş olmaz, bu ancak sadaka olur.
Kurban Etinin Taksimi
Kurban, İslam’da sosyal yardımlaşma ve dayanışma örneğinin en güzel şekilde görüldüğü bir ibadettir. Yeryüzünde her gün yüz binlerce hayvan kesilmekte ve bunlardan çoğunlukla, zengin kimseler yararlanmaktadır. Hâlbuki kurban ibadetinde, kesilen kurbanlardan daha çok fakirler, yoksullar ve ihtiyaç sahipleri yararlanmaktadır.
İslam geleneğinde kesilen kurbanın eti üçe taksim edilir; üçte biri fakirlere ve ihtiyaç sahiplerine verilir, üçte biri aile fertleriyle yenilir, üçte biri ise komşulara, akrabalara ve misafirlere ikram edilir. Kurban etinden müslüman olmayan komşulara da vermek caizdir. Çoluğu, çocuğu çok olan, ailesi kalaba olanlar dilerlerse kurban etinin tamamını kendileri için ayırabilirler.
Kurban Alımı ve Satımı
Kurban, zenginlerde infak, paylaşma ve cömertlik duygularını geliştirir, fakirlerde ise zenginlere karşı oluşan ön yargıları ve hasedi yok eder; zenginlerle fakirler arasında karşılıklı sevgi, saygı ve muhabbet duygularını geliştirerek, toplumsal huzuru, barışı ve sosyal adaleti sağlar.
Sadece adet yerini bulsun, çoluk çocuk et yesin ve kurban kesti desinler diye kesilen hayvanlar kurban olmazlar. Kurbanı Allah rızası için kesmek ve usulüne göre dağıtmak gerekir. Aşağıdaki ayet ancak bu amaçla kesilen kurbanların kabul olacağına dikkat çekiyor:
“Onların ne etleri ne de kanları Allah’a ulaşır, fakat ona sadece sizin takvanız ulaşır.( Hac 22/37)
Vekâlet Yoluyla Kurban Kesilmesi
Kurbanlarımızı kendimiz alımını yapıp kesebileceğimiz gibi güvendiğimiz kurumlara vekalet yoluyla da kestirebiliriz. Vekâlet yoluyla kurban kestiren vatandaşlarımız hem kurbanlarını dini usullere göre zamanında kestirmiş ve bir dini görevi yerine getirmiş, hem de muhtaç vatandaş, soydaş ve dindaşlarımıza yardım etmiş, onların hayır dualarını almış olur.
Kurban Alırken Nelere Dikkat Edelim
Kurbanlık hayvanlarda şu kusurların olmaması gerekir: Bir veya iki gözü kör olan, otlağa gidemeyecek kadar topal ya da ayağı kesik olan, gözle görülür bir hastalığı olan, iki kulağı kesik, kuyruğu kopmuş olan, doğuştan kulaksız olan, beslenemeyecek derecede dişleri dökük olan, deli olan, iyice zayıflamış olan uyuz olan, burnu kesik olan, koyun ve keçide bir meme, sığırda iki memesi kesik ya da kör olan hayvanlar kurban edilmezler.
Kurbanların Ne Etleri Ne de Kanları Allah’a Ulaşır
“Kurbanlarınızın etleri de kanları da Allah’a ulaşmaz; fakat O’na sizin takvânız ulaşır” meâlindeki âyet bütün dinî ve ahlâkî faaliyetlerimizi Allah’a saygı ve O’nun rızâsını kazanma niyetiyle yapmamız gerektiğini gösteriyor.” (Hac: 37)
“Onlara, Âdem’in iki oğlunun haberini gerçek olarak anlat: Hani birer kurban takdim etmişlerdi de birisinden kabul edilmiş, diğerinden ise kabul edilmemişti. (Kurbanı kabul edilmeyen kardeş, kıskançlık yüzünden), “Andolsun seni öldüreceğim” dedi. Diğeri de “Allah ancak takvâ sahiplerinden kabul eder” dedi.” (Maide: 27.)
Bu ayetten anlıyoruz ki başta kurban ibadeti olmak üzere bütün ibadetler ancak Allah rızası için ve canı gönülden yapılmalı, ibadet gösterişten ve şirkten uzak olmalı işte bu tür ibadetler takva sahiplerinin ve İslam ahlakı ile ahlaklaşanların ibadetleridir. Allah ancak kendisinin emrine uyan, karşı gelmekten sakınan kullarının kurbanlarını ve ibadetlerini kabul eder.
Ölüye Kurban Kesmek
Kurban, ölü için değil, yalnız Allah rızası için kesilir. Kesilen kurbanın sevabı ölüye ve ölülere gönderilebilir. Farz olsun, nafile olsun, herhangi bir ibadeti yaparken veya yaptıktan sonra, sevabı, ölü, diri herkese hediye edilebilir. Vasiyet edilmemişse ölü için kurban kesmek bir vecibe değildir.
Namaz, oruç, hac, umre, sadaka, Kur’an-ı kerim okumak, kurban, zikr gibi ibadetlerin sevapları başkasına hediye edilebilir. Hediye edenin kendi sevabından hiç azalmadan, bütün müminlere de sevabı erişir. Yani sevap, hediye edilen kimselere, taksim edilmeden, her birine bütünü kadar erişir.
Her ibadetin sevabı, Resulullah efendimizin mübarek ruhuna da gönderilebilir. İbni Ömer hazretleri, Peygamber efendimiz için umre yapmıştır.
İbn-is Serrâc, Resulullah efendimiz için onbin hatim okumuş, mübarek ruhu için kurban kesmişti. (Hidâye)
Şu hâlde, her mümin yaptığı ibadetlerin sevaplarını, başta Resulullah olmak üzere, ana-babasına ve bütün Müslümanlara hediye etmelidir! Sevabı hepsine de gider. Kendi sevabından da bir şey eksilmez.
Kurban kesemeyen Müslüman, ölürken, bıraktığı maldan kendi için kurban kesilmesini, vârisine vasiyet ederse, vasiyet edilen kurban, bayram günleri kesilir. Bunun etinden, kesen kimse, fakir olsa da yiyemez. Etinin hepsini fakirlere vermesi gerekir. Vasiyet etmemiş ölü için, vârisi veya başkaları, her zaman kendi malından hayvan kesip, sevabını o kimseye hediye edebilir. Sevabı, kesenin olur. Ölüye de hediye edilir. Bunların etinden, kesen de yiyebilir. (İ. Âbidîn)