NAMAZ DİNİN DİREĞİ ZEKÂT İSLÂM’IN KÖPRÜSÜDÜR

Namaz dinin direği olduğu gibi, zekât da İslâm’ın köprüsüdür. Birisi dini, diğer, sosyal barışı ve huzuru muhafaza eden iki ilahi esastır. Bunun için namaz ve zekât birbirlerine bağlanmışlardır.
Namazla zekâtın birlikteliği/ayrılmazlığı, insanın toplumla olan ilişkisinden ileri gelmektedir. İnsan için namazın önemi ne ise, toplum için de zekâtın önemi odur
Namazla insan nefsini kötülüklerden arındırırken, zekât ile de toplum kendisini kötülüklerden arındırıp, toplumsal barışa ve huzura kavuşacaktır. Yani namaz insanı zekât ise toplumu ıslah edecektir.
Her toplum birbirinden oldukça farklı olan insan gruplarını içerisinde barındırmaktadır. Özellikle zengin ve yoksul gruplar/tabakalar hemen hemen her toplumda var olmuştur. Her toplumda söz ve itibar sahibi olan zengin insanlar mutlaka vardır. Bunlar, genellikle o toplumun ileri gelenleri olarak görülür. Bu ileri gelenler, servetlerini korumak ve çıkarlarını garanti altına almak için güç elde etme ihtiyacını hissetmişlerdir. Bunun için ya mevcut yönetimlerle işbirliği içine girmişler ya da yönetimleri kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirmişler yahut da yönetimi tamamen ele geçirip mutlak güç ve iktidar sahibi olmuşlardır. Ancak, elde ettikleri bu gücü ve iktidarı hak ve adaleti hâkim kılmak için kullanmamışlar; tam tersine hak ve adaleti kendi çıkarlarına uyarlayıp menfaat elde etme yoluna gitmişlerdir. “Hak haklınındır” ilkesi yerine “Hak kuvvetlinindir” ilkesini benimseyip bir hayat felsefesi haline getirmişlerdir. Bunun sonucunda, tarihte efendi-köle, ezen-ezilen, yöneten-yönetilen gibi zıt ve çatışan kutuplar ortaya çıkmıştır. Mesela, firavunlar zamanındaki Mısır’da yönetim firavunların elindeydi; bunların yardımcıları ve vezirler ise o toplumun ileri gelenleri olarak tabir edilen zengin kişilerden oluşuyordu. Sözgelişi, Karun böyle zengin birisiydi ve aynı zamanda da firavunun başdanışmanıydı. Karun o kadar zengindi ki, sadece hazinelerinin anahtarlarını taşımak bile bir topluluğa ağır gelmişti. Bununla beraber, aynı toplumu oluşturan halk ise köle olarak yaşıyordu. Bir tarafta aşırı zenginlik vardı, diğer tarafta ise açlık, sefalet ve zulüm hüküm sürüyordu. Bundan anlaşılıyor ki, o toplumdaki zenginlik toplumsal tabakalar arasında paylaşılmamış, tabakalar arasındaki dengeleri sağlayan zekât gibi sosyal ve iktisadî kurumlar vücuda getirilememiştir. Bu yüzden, o toplum farkında olmadan kendi sonunu da hazırlamış oluyordu. Bırakınız zenginliği paylaşmak, zenginliğin köleler ve ezilen sınıfların sırtları üzerinde kazanıldığını söylemek daha doğru olur. Çünkü Hz. Musa, kardeşi Harun ile birlikte firavun ve ileri gelenlerine gidip, İsrail oğullarını bizimle beraber gönderin dediği zaman, onlar şu karşılığı vermişlerdi: “(Sen) bize, atalarımızı üzerinde bulduğumuz şeyden bizi döndüresin de yeryüzünde saltanat sadece ikinizin olsun diye mi geldin? Biz, ikinize de inanacak kimseler değiliz.” (Yunus 10: 78)
Hz. Âdem’den başlayarak gönderilmiş olan bütün peygamberler Allah’ın varlığını birliğini ve dinini îlan ederken aynı zamanda haksızlığa, adâletsizliğe, köleliğe ve zulme karşı çıkmışlar, zâlimlerin karşısında, mazlumların yanında olmuşlardır.
Tarih çok zengin ve varlıklı oldukları halde ahlaksızlıkları, haksızlıkları, adâletsizlikleri ve insanlara yapmış oldukları zulümleri yüzünden birçok devlet ve milletin tarih sahnesinden silindiğine şahittir. Yüce kitabımız Kur’an’da da bu kavimlerden ve kıssalarından söz edilir. (Bak. Hud: 65-67; Neml:50-52; A’raf: 78; Hicr: 83-84; Şuara: 158-159 vb.)
Bir millet sadece milli kültür ve kimliğinden uzaklaşmakla değil aynı zamanda ahlak ve adaletten ayrılmakla, zulme seyirci kalmak ve alkışlamakla, zalim devletlerle işbirliği yapmak ve onların zulmüne destek olmakla da tarih sahnesinden silinir gider.
“Bir millet, şaref-i İslâm ile müşerref olmuş olsa dahi, eğer zulüm ve haksızlık yollarına sapar, zalime yardımcı olur ve ahlaksızlığı alkışlarsa, o millet mutlaka cezasını görür ve asla beka bulamaz. (yani yaşayamaz) Buna karşılık, kâfir bile olsa hak ve adaletle milletini sevk ve idare ederse, payidar olur. Çünkü birincisi kavlen yâni sözde Müslüman’dır. İkincisi ise fiilen yani icraatıyla müslümanadır. Bunun içindir ki, kavlen Müslüman olan yıkılır, fiilen Müslüman olan beka bulur.”(Envârul Kulub cilt 2, s. 274, Elhac Muzaffer Ozak)
Buna benzer sözleri Siyasetnamesinde ünlü Selçuklu veziri Nizamül Mülk söylemiştir:
“Bir melik (devlet başkanı) inkâr ve küfürle ayakta kalır, fakat adaletsizlikle ayakta kalamaz” (El Siyasetname)
İslâm Dini Her Zaman Haklının Yanında Zalimin Karşısında Olmayı Emreder
İnsanla toplum ve maddeyle manâ arasında denge kurmak isteyen peygamberlerin mücadeleleri de iktidar sahipleri tarafından bir iktidar mücadelesi olarak görülmüştür. Zaten, Hz. Musa örneğinde görüldüğü gibi, iktidar ve servet sahibi kişiler genellikle hak ve adalet mücadelesi verenleri kendilerine rakip, iktidarlarına ve servetlerine ise düşman kabul etmişlerdir. İktidar ve servet sahiplerinin hakka karşı mücadelelerinin en önemli nedeni budur. İnsanlık tarihi bu yönüyle, bir bakıma bir iktidar mücadelesinden ibarettir. Bu mücadeleyi Hz. Peygamberimiz ve ona inanan insanlarla Mekkeli müşrikler arasında da görmek mümkündür. Mekkeli müşriklerde faize, köleliğe ve sömürüye dayanan düzenlerinin değişmesini istemiyorlardı, İslâm dinine düşman olmalarının en önemli sebeplerinden biriside buydu.
Sevgili Peygamberimiz “Allah bir kulunu bir toplumun başına getirir de, o da halkını aldatarak ölürse Allah cenneti ona haram kılar.” (Müslim, İman, 63, 227, I, 126.) “Allah herhangi bir kulunu bir topluma idareci yapar da o idareci halkını samimiyetle (ayrım yapmadan) kuşatmazsa cennetin kokusunu bile duyamayacaktır”  buyurur. (Buhari, Ahkâm, 8, VIII, 107. )