Nöbetçi Eczaneler
[ad_1]
(Dünden Devamı)
Hava Kuvvetleri
Papadakos, 2,800 metre yükseklikte uçuyordu. Tek başına gökyüzünde yavaşça büyük daireler çiziyordu. Gözleri açıktı. Sağını ve solunu, yukarıyı ve aşağıyı kontrol ediyordu. Deri başlığında göz kapakları hava ıslıklarını ve uçağının motorunun monoton sesini yakaladı. Nihai huzur…
Güneş arkasındayken hemen altında ve solunda bir noktada, metal bir parıltı görüyor gibiydi. Bir çift kanatlı ona yandan yaklaşmıştı…
Yunan pilotu bir şeylerin yolunda gitmediğini düşünüyordu. Belki de görebildiği metalik parlaklık aradığı Türk’tü. Duyuları hemen alarma geçti. Hızı arttırmadı. Dönüşüne devam etti. Böylece Türk algılandığını anlayamadı.
Cemal Bey, Türk pilot Ahmet Bahattin’e bağırdı: “Yunan üstte ve sağda. Bizi görmedi. Onu kovalayalım. Hazır ol.” Kuyruğunda hilal amblemi bulunan Breguet hızlandı ve gökyüzünü yukarı doğru yırttı. Bahattin, Yunan pilotunun kullandığı uçağın kuyruğunu hedef alarak düşürmek istedi.
Türklerin çift kanatlı uçağı, Yunan pilotunun arkasına doğru yükselmek için yol alıyordu. Papadakos dikkatsizce çevrelerini süzmeye devam etti. Veya en azından Bahattin’in düşündüğü şey buydu. Birkaç dakika sonra Türk uçağı saat 7 yönündeydi. Cemal Bey’in parmağı tetiği okşadı. Sadece tetiğe basmak ve Lewis’i ateşlemek istedi. Diğer eliyle deri kılıfını düzeltti ve tetiği çekti. Düzinelerce sıcak mermi, karşıdaki uçağa koştular…
“Allah – Allah” diye düşündü Bahattin. Lewis’in kurşunlarının hedeflerine gittiğini ve rakip uçağın düşmesini beklerken, sarsıntıyı hissettiği yerde…Kaybetti.
Papadakos sanki en ufak bir şey anlamamış gibi bekledi. Hava yanaklarını sarstı. Bir eli dümene asıldı, diğer eli hafifçe gaz kolunu tuttu. Küçük aynadan bakarak, Türk uçağının arkasından geçmesini izledi. Sakinleşmesine, beklemesine ve içgüdüsüne güvenmesine izin verdi.
Türk’ün ateş açmasından saniyeler önce uçağın dümenini iterek, sonuna kadar gaza yüklendi. Bu şekilde uçak aniden onlarca metre irtifa kaybetti. Sanki bir çukurun içine düşmüş gibi… Türk uçağındaki mermiler, gövdeden ve Yunan pilotunun başının üzerinden sıyırıp geçti. Papadakos’un Nieport’u kontrollü bir şekilde alçalıyordu. Türk pilotu hedefini tutturamadı. Onun peşinden takibe başladı.
Yunan uçağı hızla alçaldı. Peşindeki Türk ateş etti. Mermiler boşlukta kayboldu. Sonra Yunan pilotu kaçmak için cesaret dolu bir şey yaptı. Neuport uçağıyla bir ormanın üzerinden geçti. Türk’ün onu takip etmeye cesaret edemeyeceğini düşündü. Mermileri önlemek için dümenini sağa ve sola çevirerek hızlıca ağaçlara doğru gitti. Fakat Türk hemen onun arkasındaydı. Tehlikeli bir şekilde hızla ağaçların tepelerine yaklaştılar. Cemal Bey, gâvuru düşünüyordu.
Papadakos, uçağının tekerlekleri ağaçların tepelerini yalamadan kısa bir süre önce, gaz kolunu sonuna kadar çekti ve dümeni göğsüne kadar getirdi. Uçak, son anda görünmez bir el tarafından kaldırılıyormuş gibi yükseldi. Ağaçlardan dökülen düzinelerce yaprak ve dallar…
Bahattin gözlerine inanamadı. İt dalaşı durdu ve uçağı kurtarmaya çalıştı. Bu durumda ne yapması gerektiğini düşünüyordu. İtalyan eğitmenler ona her şeyi öğretmişti. Ancak öngörülemeyenle nasıl başa çıkılacağını değil. Dümeni sağa çevirdi ve çift kanatlı tırmanmaya ve dönmeye başladı. Ölümcül bir hata…
Papadakos “Şimdi gerçekten sessizliğe gömüleceksin” diye düşündü. Motorunun başında sola bir yay çizerek, hedefindeki uçağın kırmızı renkle boyalı kuyruğunu uçağın tüfeğinin hedef noktasına getirdi. Parmakları aşırı heyecandan titredi. Uçağın manevralarından ve dimdik yükselişinden midesi kalkmıştı. Tetiği çekti ve Vickers monoton bir şekilde ses çıkardı.
İki uçak şimdi birbiri ardına gökyüzünde tırmanıyor gibiydi. Çılgınca bir dans. Türk daha sonra Yunan uçağını aynasından gördü. Şimdi roller tersine döndü. Cemal Bey dönüp umutsuzca Bahattin’e baktı.
Gedikli subay Papadakos, uçağın kadranındaki saatleri kontrol etti. Yakıt seviyesi iyice düşmüştü. Zaten İt dalaşı 20 dakika sürmüştü.
Yavaşça Bal Mahmut’a dönmek zorundaydı. Tetiği bir kez daha çekti. Birkaç saniye boyunca ateş etti. Mermiler, Türk uçağının kanatlarını ve kuyruklarını sıyırdı.
Sessizlikten sonra. Midesi gerildi ve nefes almakta zorlandı. Bir ürperti bedenini kapladı. Tetiği tekrar çekti ve kuru metalik bir “klik” sesi onu dondurdu. Mermiler bitmişti…
Şimdi Türk’ün kendisini yakalayıp düşürmesini bekliyordu. Savunmasızdı. Ama Breguet’in dümdüz yoluna devam ettiğini gördü. Muhtemelen son kalan mermilerini rakibinin uçağının gövdesine isabet ettirmeyi başarmıştı.
Birkaç saniye sürdü. Kısa süre önce onu öldürecek olan Türk’ün yüzünü görmek istedi. Yunan uçağı yaklaştı. Türklere paralel ve aynı yükseklikte idi. Gedikli subay Papadakos, yüzyıl gibi görünen birkaç saniye Kaptan Ahmet Bahattin’in gözlerine baktı. En fazla 10 metre mesafedeydiler. Türkler, saygıyla ve nazikçe selamladılar. Rumlar, aynı saygıyla aynı şeyi yaptılar ve başlarını salladılar.
Türk uçağını hasar gördüğü için takip edemedi. Artık onu düşürecek mermisi de kalmamıştı. Bahattin uzaklaşmak için dümeni çekmeden önce, Cemal Bey boşta ileri geri sallanan Lewis’i kucakladı.
Türk uçağının ateş ettiğini duyunca yarım dönüş yapmıştı. Papadakis bir dönüş yaparak eski konumuna geri döndü. Türk önündeki, ondan önce ortaya çıkan kuyruğu Yunan bayrağının renkleri olan mavi beyaz boyalı bir Spad tipi uçağa ateş ediyordu. Bu Çavuş Christophoros Stavropoulos’tu.
Manevra yapan Çavuş Stavropoulos mermilerden kaçtı. Önünde uçmakta olan Türk Breguet’sini gördü. Çok fazla düşünmedi. Üzerindeki bütün mermileri ateşlemişti. Fransız yapımı gümüş çift kanatlı alevler içinde kalmıştı. Uçak yavaşça ovaya düştü. Her tarafı siyah dumanlar kapladı. Çatışma çok şiddetliydi.
İki Yunan pilot Bal Mahmut’a döndüğünde, Türk uçağının düştüğü noktaya gitme emri aldılar. Cesaretleri ve yaşanan it dalaşı onları, Yunan hatlarının gerisine kadar getirmişti.
İki Türk pilotunun cenazeleri ertesi gün askeri törenle ve Müslüman inanışına göre birlikte yapılarak defnedildiler. Bir imam Kur’an okudu. Pilotların kişisel eşyaları bir torbaya konuldu.
Cenazelerin toprağa verildiği günün ertesinde, 26 Temmuz 1922 günü öğleden sonra, Bal Mahmut havaalanından iki kişilik bir Yunan Breguet uçağı havalanarak Eber Köyü yakınlarındaki Türk havaalanına gitti. Uçağın pilotları Yüzbaşı Nikolaos Deas ve B filosundan İoannis Chatzikamaris, olağandışı bir yük taşıyorlardı.
Türk Havaalanı, Eber Yakınları
Havaalanındaki, Türk askerleri ve subayları, Yunan uçağını hemen üzerlerinde gördüklerinde dondular. Yunanlılar gökyüzünde güvenli bir mesafede daireler çizerek geliş amaçlarının düşmanca olmadığını ve Türklerin ateş etmemelerini belirten işaret fişekleri atmaya başladılar.
Havaalanı komutanı hiç kimsenin ateş etmemesini emretti. Pistin kenarında durarak gelen Yunan uçağına baktı. Uçak 30 metreye kadar alçalarak ayaklarının dibine bir çuval attı. Türk komutanının yanında bulunan subaylar çok çekindiler. Birisi “bomba” diye bağırdı. Komutan hiç oralı olmadı. Uçaktan atılan torbayı alarak açtı. İçinde iki Türk pilotunun askeri kimlikleri ve kişisel eşyaları vardı. Bunların yanında birde zarf vardı. Çantayı koltuk altına alarak, zarfı yırtıp açtı. Zarftan çıkan notta:
“Size iki pilotunuz Cemal Bey ve Ahmet Bahattin’in Yunan pilotları tarafından onurlandırıldığını bildiririz. Kişisel eşyalarını ailelerine iade ediniz. Onların tüm askeri değerlerle ve dininize göre gömüldüklerini bildiririz.”
Yunan uçağı havada alçaktan uçarak bir daire daha çizdi ve Türk komutanının önünde uçuşuna devam etti. Türk Komutan onlara bakarak, Yunan pilotlarını asker selamı ile selamladı. Ta ki kuyruğunda iki mavi kalın dikey çizginin bulunduğu uçak ufukta kayboluncaya kadar…
Şehitlerin Cenaze Törenleri Nasıl Gerçekleştirilmişti?
Bu sorunun cevabını eski müze müdürlerinden Süleyman Gönçer Taşpınar Dergisinde yayınlanan yazısında(**) vermektedir. Buna göre; 24 Temmuz 1922 günü öğleden sonra havada yaşanan mücadele sırasında uçaklarının Yunanlılarca düşürülmesi sonucu şehit olan pilotlar Ahmet Bahattin ve Cemal Beylerin aziz naaşlarının bulunduğu tabutlarının üzerine ertesi gün yani 25 Temmuz 1922 günü Mevlevi camiinde toplanmaya başlayan Afyonkarahisarlıların da iştirakiyle dergâhın sırma işlemeli poşideleri örtülür. Buradaki törende saygılarını göstermek üzere Yunan subayları ve askerleri de hazır bulunurlar. Daha sonra şehitlerin naaşları cenaze namazları kılınmak üzere Paşa Camisine götürülür. Yediden yetmişe binlerce insanın katıldığı cenaze töreninde tabutlar eller ve başlar üzerinde Paşa camisine getirilir. Burada kılınan cenaze namazlarına müteakip Kesikbaş tekkesi karşısındaki mezarlarına defnedilirler.3
Vatanımızın şan ve şeref dolu tarihinde önemli bir yerleri olan şehit pilotlarımız Ahmet Bahattin ve Cemal Beyler bugün, Afyonkarahisar’da asri mezarlık içinde bulunan şehitlikte, uğrunda canlarını feda ettikleri al bayrağımızın gölgesinde yatmaktadırlar. Bu vesileyle kendilerini şükran ve minnetle anarken, şehadet mertebesine ermelerinin 97.yıldönümlerinde aziz hatıraları önünde bir kez daha saygıyla eğiliyoruz. (Son)
Yararlanılan Kaynaklar:
3 “Acı Bir Günün Yıldönümü 22 Temmuz 1922(1338)” Süleyman Gönçer, Taşpınar Dergisi Cilt:3,Sayı:33, 19 Temmuz 1935, Sayfa150-153
4 Cenaze törenlerine ilişkin fotoğraflar; Yunan Radyo Televizyonu (ERT) Küçük Asya Kampanyası Arşivlerinden ve Yunan Edebiyatı ve Tarihi Arşivi (ELIA) koleksiyonlarından alınmıştır.
Notlar:
**Yazının başlığında 22 Temmuz 1922 tarihi yazmakla birlikte, yazının içeriğinde 24 Temmuz 1922 tarihi geçmektedir. Doğru olan tarihte budur. Başlıktaki tarihte muhtemelen basım hatası olduğu düşünülmelidir.
[ad_2]
Source link
