Ana Sayfa Arama Galeri Video Yazarlar
Üyelik
Üye Girişi
Yayın/Gazete
Yayınlar
Kategoriler
Servisler
Nöbetçi Eczaneler Sayfası Nöbetçi Eczaneler Hava Durumu Namaz Vakitleri Gazeteler Puan Durumu
WhatsApp
Sosyal Medya
Uygulamamızı İndir
Hasan Tahsin Günek
e-posta: YAZARIN TÜM YAZILARI

MAX FRUCHTERMANN KARTPOSTALLARI – Kocatepe Gazetesi

Hasan Tahsin Günek 14 Mart 2018 Çarşamba 13:37:59
 

Max Fruchtermann(1852-1918) Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun Kalucz şehrinde doğdu. 1867 yılında onbeş yaşlarındayken İstanbul’a geldi. İki yıl sonra burada bir çerçeveci dükkânı açtı.1895 yılında Breslau’daki Emil Pinkau matbaası ile ilk kartpostallarının basılması için anlaştı. Fruchtermann fotoğrafçı olmaktan ziyade, kartpostal editörüdür. Dönemin ünlü fotoğrafçılarınca çekilmiş olan binlerce fotoğrafı üzerlerinde yaptığı çalışmalarla kartpostal haline getirmiştir.

 

1869 yılında Emanuel Herrmann’ın önerisiyle Avusturya Posta İdaresi resmî olarak kayıtlara geçen ilk kartpostalı basmıştır. İlk etapta bir milyon adet üretilen kartpostallar bir anda o kadar popüler olmuş ki üç ay içinde iki buçuk milyon adet daha basılmıştır. Bu süslü kartların Osmanlı İmparatorluğu’nda yaygınlaşması Max Fruchtermann sayesinde olmuştur. 1895 yılında Osmanlı’ya dair kartpostallar bastırmaya başlayan Fruchtermann, geleceğe çok değerli tarihî belgeler miras bırakmıştır. Çoğunluğu İstanbul, az bir kısmı Anadolu’ya ait görüntüler içeren kartpostallar önemli bilgiler sunmaktadır. Max Fruchtermann’ın kartpostallarından yararlanılarak yüz yıl öncesine dair pek çok kitap yazılmıştır.1
Fruchtermann, Freudenberg matbaasında bastırdığı Gruss* serisi ile dünyada pek çok koleksiyoncunun dikkatini çekmiş ve bu sayede aranılan bir kartpostalcı haline gelmiştir. Osmanlı sınırları içerisindeki pek çok şehrin kartpostallarını seriler halinde basmaya başlamıştı.
Fruchtermann, şehrimiz Afyonkarahisar’ın da kartpostallarını hazırlamıştır. Fruchtermann kartpostalları serisi içerisinde basılan Afyonkarahisar kartpostallarının ikisi bilinmektedir. Bunlardan ilki, Gruss serisi kapsamındaki 187 numaralı olandır. Bu kartpostal Guillaume Berggren tarafından Hıdırlık tarafından çekilen ve Afyonkarahisar Kalesi ve etrafındaki yerleşimi gösteren fotoğrafın Fruchtermann tarafından kartpostal olarak basılmış halidir.

 

Yine Gruss serisinin 188 numaralı olan ve yine Berggren tarafından Hıdırlık civarından çekilen, geri planda Sarıkız ve Cirit Kayalıkları ile ön planda İmaret Camisi ve şehrin bir bölümünün göründüğü fotoğraftan elde edilen bir kartpostaldır.

 

Osmanlı kartpostalları ile dünyanın her tarafında tanınmaya başlayan Fruchtermann, artık büyük bir servetin de sahibiydi.1917 yılında eşini kaybetmesi kendisini derinden etkiledi. Kartpostal basımını durdurarak elindeki stokları eritmeye çalıştı. Çünkü peş peşe yaşanan savaşlar insanların ekonomik durumlarını sarsmış ve kartpostal sahibi olma isteklerini kaybetmelerine neden olmuştu. Ayrıca, 1917 yılında Avusturya-Macaristan İmparatorluğu bankalarından almış olduğu tahvillerin ve yatırdığı paranın büyük oranda değer kaybetmesi, ekonomik olarak kendisini çok sarstı.24 Şubat 1918 tarihinde Beyoğlu’ndaki dükkânında aniden fenalaşarak öldü.2
Ancak, Fruchtermann’ın kartpostallarının hikâyesi burada bitmiyor. Oğlu Paul, bütün olumsuzluklara karşın işletmeyi bir süre daha yürütür. Paul’un ölümü ile mal varlıklarının varisi olan ikinci eşi Anna, 1966’da nerdeyse yüz yıla yaklaşan Fruchtermann işletmesine son noktayı koymak zorunda kalır. Dükkânın çatısındaki kartpostal stokunu da 2.500 lira karşılığında yok pahasına bir eskiciye satar. Ne yazık ki Anna Fruchtermann, 600 bin civarında olduğu tahmin edilen bu büyük koleksiyonun tarihi ve kültürel değerini anlayamamıştı.3
Max Fruchtermann editörlüğünü yaptığı kartpostal serileri hazırlandıkları dönemlere ilişkin içerikleriyle araştırmacılar ve konunun uzmanları için çok önemli birer kaynaktırlar.

YAZARLAR

TÜMÜ

SON HABERLER