KİRMEN

Kirmen yün eğirmeye yarayan bir alet, birbirine geçmeli iki tahta parçasının ortasından geçirilen bir çubukla yün iplik haline getirilir. Bir de tek parça çubuktan oluşan bir eğirme aleti vardır, ona da iğ diyoruz.
Kirmen ve iğ dokuma sanayisinin ilk basamak aletleridir. Bakalım iplik ve dokuma endüstrisi nasıl bir yol izlemiş.
Endüstri devriminin doğduğu ilk ülke İngiltere’dir. Bu ülkedeki kömür ve demir yatakları sanayi devrimini büyük ölçüde desteklemiştir. Kömür ve demir madenlerinin bolluğu kömürle çalışan makinelerin icadına yol açmıştır. Newcomen’in yaptığı çok ilkel bir buhar makinesi, maden ocaklarında suyu dışarıya pompalamak için kullanılmaya başlandı. Ama, gerçek buhar gücü ünlü mühendis James What (1736-1819) ile endüstri alanına girmiştir. Buhar makineleri uzun bir gelişme dönemi geçirmiştir. James What’ın ölümünden sonra buhar gücünün taşıtlarda da kullanılması düşünüldü.
George Stephanson’un ilk buharlı lokomotifi devreye girdi. Daha sonra buharlı gemiler geliştirildi. Bu gemilerle kömürlerin taşınması daha kolay oluyordu. Buhar gücü daha sonraları dokuma sanayisinde de kullanılmaya başlanacaktı.
1733 yılında İngiliz John Kay dokuma hızını iki katına çıkaran hızlı mekik tipini icat etti. Daha sonra su çarklarıyla döndürülen bir çeşit iplik bükme makinesi icat edildi.
Ünlü bir dokuma ustası olan James Hargreaves bir tek iğ yerine birçok iğ kullanılan bir iplik bükme makinesi icat etti. Bu makine ile çok sayıda iplik süyümlerini aynı anda bükmek mümkün oluyordu. Dokuma ustası bu makineye eşinin adına izafeten “Kirmen Jenny” adını verdi. Bu makineyi geliştirerek 1799 yılında daha mükemmel bir makine meydana getirdi.
İngiltere’nin sanayisi bu makinelerin icadıyla büyük hamleler yaptı. 1800’lü yıllarda İngiltere’nin ihracatının %30’unu pamuklu kumaşlar oluşturuyordu.
İngiltere’nin pamuk, iplik, kumaş endüstrisi “Lancashire” bölgesinde toplanmış bulunuyordu. Bölgenin rutubetli havası iplik endüstrisi için çok elverişliydi. Antil adaları ve A.B.D.’den gelen ham pamuk yükleri Liverpool limanına boşaltılıyor, buradan işlenmiş olarak ihraç ediliyordu. 200 yıl önce başlayan endüstri devrimi şehirlerin çehresini değiştiriyor bugünkü gelişmelerin temelini oluşturuyordu.
Sanayi devrimini yaşamayan veya geç yakalayan uluslar da bugünkü sıkıntıları çekmektedirler.
Hayatta en hakiki mürşit ilimdir, fendir. K. Atatürk