PROPAGANDA KİTAPLARI – Kocatepe Gazetesi

31 Ekim 2011 Pazartesi 02:00:00
  Mavi Kitap veya gerçek adıyla “The Treatment of Armenians in the Otttoman Emprie 1915-1916 (Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermenilere Yapılan Muamele, 1915-1916)” Türkiye’de en bilinen propaganda kitabıdır. I. Dünya Savaşı yıllarında İngiliz propaganda dairesince hazırlanmış ve 1916 yılında mavi renk kapakla basıldığı için Mavi Kitap olarak bilinmiştir.
Bu kitabın yazarlarından olan Arnold J. Toynbee 1915 yılında genç bir gazeteci olarak kitabın hazırlanmasına katkıda bulunmuştur. Diğer yazar ise James Bryce’dir. Sonraki yıllarda büyük bir tarihçi olarak üne kavuşan Toynbee, 1966’da yazdığı hatıralarında bu kitabın propaganda amacını taşıdığını, gerçekleri yansıtmadığını itiraf etmiştir. Nitekim Osmanlıların, Ermenilere katliamlar veya toptan öldürmeler yaptığına dair güya olayların canlı tanığı bazı insanların ağızlarından anlatımlar derlenmiştir. Fakat sonradan yapılan araştırmalarda bu insanlardan bazılarının hiç yaşamamış hayali insanlar olduğu ortaya çıkmıştır.
Bu şekilde tarihsel gerçeklere aykırı bir kitabın hazırlamasının sebebi; Ermeniler katlediliyor diyerek Amerikan kamuoyunu ayağa kaldırmak ve ABD’yi İngiltere yanında I. Dünya Savaşı’na dâhil etmektir. Bundan da önemlisi Osmanlı Devleti’ni soykırım suçlamasıyla yıpratmak ve savaş sonrası Osmanlı Devleti’nin parçalanması planına şimdiden haklılık kazandırmaktı.
I. Dünya Savaşı yıllarında Osmanlı Devleti aleyhine H. Adams Gibbons tarafından kaleme alınan ve 1916’da İngiltere’de yayınlanan başka bir propaganda kitabı da “The Foundotion of the Ottoman Emprie (Osmanlı İmparatorluğu’nun Doğuşu)” adını taşımaktadır. Herbert Adams tarafından hazırlanan bu kitapta; Ertuğrul Bey idaresindeki Kayı aşireti Moğol istilasının önünden kaçarak Anadolu’ya gelmiş ve kısa zamanda çoğalarak Osmanlı Devleti’nin kurulmasını sağlamıştır. Bu çoğalma, zaman kısalığı açısından doğal bir çoğalma olamayacağı gibi, doğrudan Türkmen aşiretlerinin katılımı ile açıklanamaz. Çünkü Kayı aşireti Anadolu’nun en batısında Bizans sınırında bulunuyordu. O halde tek izah yolu, yerli Hıristiyan halkın (Rum) geniş ölçüde Müslümanlaşması ve yeni bir ırk yaratması ve bu ırkın medeni karakteri ile Osmanlı İmparatorluğu kurulmuştur, iddiaları bulunur.
Gibbons’un iddiası; Türkler medeniyet kuramaz, Osmanlı Beyliği de medeni seviyesi yüksek ve devlet tecrübesi bulunan yerli Hıristiyanları (Rum) Müslümanlaştırmış ve bunları devlet yönetiminde istihdam ederek yükselmiştir, şeklinde özetlenebilir. Bu iddia batılıların yıllarca savundukları; Türklerin devlet ve medeniyet kuramayacağı, Osmanlıların hâkimiyeti altına aldıkları ulusları idare edemedikleri, Osmanlı hâkimiyeti altındaki ulusların ve toprakların geri kaldığı hâlbuki Osmanlı hâkimiyetinden kurtulan ulusların pek çabuk kalkındıkları, tezleriyle örtüşmektedir.
Gibbons’un kitabının Osmanlı Devleti’ni ortadan kaldırmayı planlayan gizli antlaşmaların yapıldığı 1916 yılında yayınlandığı dikkate alınırsa savaş sonrası Osmanlı topraklarının paylaşımına haklılık kazandıracak ve tarihsel arka plan hazırlayacak bir propaganda kitabı olduğu anlaşılır.
İngiltere’de 1918’de yayınlanan M. A. Czaplika’nın “The Turks of Central Asya (Türkler ve Orta-Asya)” isimli kitabı ise; Anadolu Türkleri ile Orta-Asya Türkleri arasında bir ırk bağı bulunmadığını iddia etmektedir. Alman oryantalistler bi-limsel açıdan Turancılık düşüncesinin Osmanlı aydınları arasında yayılmasını sağlamışlardır. Enver Paşa 1914 yılında Sarıkamış harekâtına başlarken hiç şüphesiz Alman emperyalizminin kışkırttığı Turancılık düşüncesinin de etkisinde kalkmıştır. Bu açıdan Czaplika’nın eseri de Anadolu Türkleri ile Orta-Asya Türkleri arasında bağ bulunmadığı iddiasını öne süren başka bir propaganda kitabıdır.
Bilim dışı kabullere dayalı tamamen özel amaçlı olarak hazırlanan propaganda amaçlı başka bir kitapta, Alman sosyal araştırmacı Peter A. Andrews’in “Ethnic Groups in The Republic of Turkey (Türkiye Cumhuriyeti’nde Etnik Gruplar)” kitabıdır. 1992 yılında Türkçeye çevrilen ve Türkiye’yi 47 etnik gruptan oluşan etnik bir mozaik olarak gösteren bu kitap Türkiye’de istenen kafa karışıklığını yaratmıştır. Türkiye; aralarında ortak bir bağ olmayan 47 etnik gruptan meydana gelen ‘pırıl pırıl bir mozaik’ olduğu savunulmaya başlanmıştır. Bu kitap ülkemizde netice de almıştır. Nitekim bugün TRT televizyonunda etnik grupların dillerinde yayınlar yapılmaktadır.
Son olarak şunu belirtelim ki, batıda oryantalizm, sömürgecilik ve emperyalizmle birlikte el ele yürümüştür.