SELÂM’IN TANIMI VE ÖNEMİ
“Selam” Allah’ın en güzel isimlerinden birisi olup, barış, esenlik, rahatlık, ferahlık, güvenlik, rahmet ve bereket gibi manalara gelip; insana mutluluk ve rahatlık veren bütün iyiliklerin ve güzelliklerin bir insan üzerinde olması demektir.
Selam ile İslam, Müslüman ve müsâleme kelimeleri de aynı kökten gelip, barış, huzur ve esenlik anmalarına gelir.
Yüce Allâh’ın güzel isimlerinden biri, barış anlamına gelen “selâm”dır. Kur’ân-ı Kerîm’de barış anlamına gelen “silm” ve “selâm” kelimelerine birçok ayette yer verilmiş, barış İslam’ın temel esaslarından biri; İslâm dini de barış dini olarak sayılmıştır. Hal böyle olunca Müslüman barışa giren insan demektir. Kur’an-ı Kerim’e göre Yüce Allah barış ve güven verendir. “O, öyle bir Allah’tır ki, ondan başka hiçbir ilah yoktur. O, mülkün sahibidir, eksiklikten çok uzaktır, barış ve güven verendir.” (Haşr, 56/23)
İslâm, “teslim olma, kurtuluşa erme ve müsâleme” anlamlarına gelir ve bu üç mânası ile ifade ettiği dinin üç temel özelliğini anlatır. Bunlar içinde doğrudan ahlâkı ilgilendireni ise “müsâleme” anlamıdır. İslâm ile aynı kökten olan müsâleme, “çatışma ve zıtlaşmayı ortadan kaldırarak uyuşmak, barışmak, anlaşmak, birbirinden emin olmak, dostça münasebetler kurmak” demektir. Müsamele bu anlamıyla hilim kavramıyla aynı mânayı ifade eder. Buna göre İslâm’ı kabul eden kimse, cemiyetin diğer fertleri ile anlaşıp uyuşan, onlarla barış içinde yaşayan insandır. Nitekim İslâm ile aynı kökten olan selâm kelimesi, Furkan sûresinin 63. âyetinde, İslâm’ın bir müsâleme (barış ve dostluk) dini olduğunu ifade edecek tarzda kullanılmıştır. (Muharrem Günasy, Mü’min Nasıl Olmalı/4)
Esselâmü aleyküm veya selamun aleyküm diye karşısındaki Müslüman kardeşine veya bir topluluğa selam veren kimse “Siz benden selamettesin, benden korkmayın, benden size zarar gelmez” demiş sevgi ve barış mesajı vermiş olur.
Selam aynı zamanda Müslümanlığın şiarlarından/işaretlerindendir. Bir insanın “selamun aleyküm” diye selam verdiğini” görüp duyduğumuzda o insanın Müslüman olduğunu da anlamış, bilmiş oluruz.
Selam bir Müslümanın diğer Müslüman kardeşi üzerindeki haklarından biridir. Karşılaştığında din kardeşine selam vermeyen kişi bu hakka riayet etmemiş ve haksızlık etmiş olur.
Selam, sadece birbirlerini tanıyanların verip alacakları bir şey olmayıp, tanışık olsunlar veya olmasınlar bütün Müslümanların yerine getirmeleri gereken dini bir yükümlülüktür. Sevgili Peygamberimiz ve O’nun yolundan giden sahabe ve tabiin döneminde çok yaygın olan bu sünnetin ilerleyen zamanlarda toplum hayatındaki önemi azalmış, sadece birbirini tanıyanların verip aldığı bir konuma düşürülmüştür.