SADAKA İLE MÜ’MİNİN İMANI VE SADAKATİ ARASINDA DOĞRU BİR İLİŞKİ VARDIR

Sıdk/Doğruluk ile sadaka ve sadâkat aynı kökten gelen kelimelerdir. Sevgili Peygamberimiz (s.a.s)’in hadisleri incelendiğinde Efendimizin, doğruluğun davranış boyutuna da “sadaka” adını verdiğini görürüz. “Sadaka” kavramı sadece dilimize geçerken değil, Arap dilinde de anlam daralmasına uğramış ve karşılıksız olarak fakirin eline verdiğimiz yardımın adı olmuştur. Oysa İslâm âlimleri sadakayı şöyle tarif etmiştir: “Sadaka, imanın sadakatini ortaya koyan her davranıştır.” “Doğruluğun davranışla aranmasıdır; doğruluğu davranışla arama teşebbüsüdür.” Buna göre insanın özünde ve sözünde doğru olduğunu ifade eden her davranış “sadaka” dır. Tıpkı insanın aklında ve düşüncesinde var olan güzelliği yansıtan davranışlara hasene ve hasenât denildiği gibi.
Sevgili Peygamberimiz (s.a.s) göre: “Güzel söz sadakadır.” (Ahmed b. Hanbel, II, 312); “Yumuşak söz sadakadır.”(Buhâri, Edeb, 34);    “Kardeşinin yüzüne tebessüm etmen sadakadır.” (Tirmizî, Bir ve Sıla, 36); “Allah’ın kullarına selam vermen sadakadır.” (Buhari, Sulh, II.); “İnsanlara yol göstermen sadakadır.”; “Yolunu kaybedene yol göstermeniz sadakadır.” (Ahmed b. Hanbel, II,42, 154); “Yolda insanlara eziyet veren bir şeyi kaldırıp atman sadakadır.” (Buhâri; Mezâlim, 34); “Bir kimsenin bineğine binmesi için yardımcı olman sadakadır.”(Ahmed b. Hanbel, II, 316, 350); “Doldurduğun kovayı kardeşinin boş kovasına boşaltman sadakadır.” (Tirmiziî, Birr,36); “Zayıf bir kimseye gücünle yardımcı olman sadakadır.” (İbn Hanbel, Müsned, V, 154); “Sanat ehline yardımcı olmanız sadakadır.”(el-Heysemî, Hilye, VII, 109); “İki kişinin arasını bulman, iki kişinin arasında adaletle hükmetmen sadakadır.” (Buhâri, Sulh, II); “Konuşma özürlü bir insanın kendisini ifade etmesine yardımcı olman sadakadır.” (İbn Hanbel, Müsned, V, 154); “Hastaları ziyaret etmeniz sadakadır.” (el-Heysemî, Hilye, VII, 109); “Toprağa diktiğiniz her bitki, her ağaç sizin için sadakadır.” (İbn Hanbel, Müsned, VI, 362); “İnsanın veya hayvanların ondan yedikleri sizin için sadakadır.” (İbn Hanbel, Müsned, VI, 362); “İnsanlarla iyi geçinmek sadakadır.” (İbn Ebi’d-Dünya, Mudarât, s. 24); “Çocuklarınıza yedirdiğiniz sadakadır.” (İbn Hanbel, Müsned, IV, 121) ; “Eşinize yedirdiğiniz sadakadır.” (İbn Hanbel, Müsned, IV, 121); “Yanınızda çalışanlara yedirdiğiniz sadakadır.” (İbn Hanbel, Müsned, IV, 121); “Kişinin kendi ailesi için nafaka temin etmesi sadakadır.” (Buhâri, İman, 41); “En üstün sadaka kişinin ilim öğrenmesi ve öğrendiği ilmi Müslüman kardeşine de öğretmesidir.” (İbni Mâce, Sunne, 20); “Cenazelere katılmanız sadakadır.” (el-Heysemî, Hilye, VII, 109); “Emr-i bi’l-ma’rûf ve nehy-i ani’l-münker sadakadır.” (Ebû Davud, Tatavvû, 12); “Namaza attığınız her adım sadakadır.” (Buhâri, Cihad, 62); “Allah’a hamdetmeniz sadakadır.” (Müslim, Musâfirin, 84), “Allah’ı tesbih edişiniz sadakadır.” (Ebu Davud, Tatavvu, 12); “Allah’ı tekbir edişiniz sadakadır.” (Ahmed b. Hanbel, V, 167); “Şerden uzak olmanız sadakadır.”; “Maruf olan her şey sadakadır.” (İbn Ebi’d-Dünya, Kitâbu’l-Havaric, s.21, 179
Unutmayalım ki sadaka, kişinin Rabbine, kendine ve bütün insanlara karşı sadakatini gösteren her davranıştır. Yani sadaka, sıdk üzere olan sadıkların, sâlihlerin ve muhsinlerin davranışıdır.