Yerli otomobil nerede? – Kocatepe Gazetesi

Seçimden önce estirilen “Yerli otomobilimizi üretiyoruz” rüzgârından eser yok. Seçimden sonra Gazeteniz Kocatepe, yerli otomobilin Afyonkarahisar’da üretilmesini, bu mümkün değilse Afyonkarahisar’ın yerli otomobilde paydaş olması gerektiğini öneren haberler yapmış, bununla ilgili verilen demeçleri yayınlamıştı.
Biz yerli otomobille ilgili bu denli hayaller kurarken, hükümetin politikalarını destekleyeceğini düşündüğümüz bazı önemli kişiler, sohbet arasında “Bu iş mümkün değil” demeye başladı.
Adeta “Devrim Arabaları” filmini yaşıyordum.
Hükümet, “yerli otomobil” diyordu, hükümete “içeriden” ve “dışarıdan” destek verenler ise yerli otomobile bir şekilde karşı koyuyorlardı; ya da kendilerini yerli otomobile karşı konumlandırıyorlardı.
Bu umutsuzluk ortamının oluşmasında, yerli otomobille ilgili yeterli açıklamanın da yapılmaması rol oynuyor. En son 22 Aralık’ta yeni bir model daha kamuoyuna tanıtılacaktı; olmadı. “Geçen Cuma gelecektin, aylar oldu gelmedin” der gibi bekledik, “en yeni” modeli.
Tabii bununla birlikte, yerli otomobil hakkında sorular da sormuyor değiliz.
Meselâ yerli otomobil, iç piyasaya mı hitap edecek, dış piyasaya mı?
Dış piyasaya hitap edecek bir otomobil, hangi pazara girecek? O pazarlarda nasıl tutunacak?
İç piyasaya hitap edecek bir otomobil, rakipleri kadar pahalı mı olacak? Türkiye’de 25 bin-30 bin arasında “0” model araba yok. Siz “Yerli otomobil ürettik” deyip otomobilin fiyatını 35-40 bin yapacaksanız, yerli tüketici sadece “millî” saiklerle yerli otomobile yönelecektir. Ancak bu kampanyanın Anadolu’da tutulması mümkün görünmüyor.
Üzerinde düşünülen proje her neyse, “Keçilerin kaputunu yediği Anadol” efsanesine dönmemeli.
Bu arada Valiler de yerli otomobil meselesini sahiplenmeli. Konya’dan Sakarya’ya, hatta Kütahya’ya kadar neredeyse tüm Valiler “Yerli otomobil bizim ilimizde üretilsin” derken, Afyonkarahisar’da sessizlik hâkim. Hatta sessizlik de değil, “Ben ciddi projelerle uğraşırım, yerli otomobil konusu bizi aşan bir proje” düşüncesi dile getiriliyor.

YERLİ BİSİKLET DAHA İYİ OLURDU

Fikirlerine saygı duyduğum, bilgilerinden yararlandığım bir büyüğüm, şöyle dedi:
“Yerli otomobil ile ilgili haberler yapıyorsunuz. Ama ben bunu tenkit ediyorum. Türkiye’de Türk markası ile bir otomobil üretilebilir; bunun sonuçlarına bakmamız lazım. Yerli otomobili ürettikten sonra tüm parçalarını yine dışarıdan getirteceksek, bir anlamı yok. Bir de keşke ‘yerli otomobil’ kampanyası yapacağımıza ‘yerli bisiklet’ kampanyasına başlasak. Hollanda’da bir dönem trafik kazaları neticesinde ölüm vakaları artınca halk ayaklanmış. ‘Ulaşımda bisiklet istiyoruz’ demişler. O hareketlenmeden sonra caddelerde bisiklet yolu yapılmış. Halk da otomobil yerine bisikleti tercih etmeye başlamış. Otomobil dediğiniz araç, yeni bir teknoloji gelişmediği müddetçe petrol ve asfaltla ilişkili. Bunları aşabilecek bir araç üretmek lazım. Biz ‘yerli otomobil üretelim’ derken, her yıl meydana gelen onlarca trafik kazasını konuşmuyoruz bile. Biz yerli bisiklet üretsek, milletimize daha fazla yararı olur.”
Büyüğümün söyledikleri, Sadettin Ötken’in “Fincanımda Kola Var” kitabında da farklı şekilde ifade edilmişti. Kitabı okuduktan hemen sonra bu sözleri duymak, ufkumu açtı. Ötken de “Batının tekniğini alalım, kültürünü almayalım, deniliyor. Oysa o teknik, zaten o kültürün parçası. Siz tekniği aldığınızda, kültüre ‘sen gelme’ diyemezsiniz” görüşünü savunuyor. Buna da “apartmanları” örnek veriyor.
Belki başka bir yazıda Sadettin Ötken’in “Fincanımda Kola Var” ve “İçinde AVM Var” kitaplarından öğrendiklerimi paylaşırım.