Nöbetçi Eczaneler
İslam, Müslüman bireyi en yakınındakilerden başlayarak çevresindeki insanlara karşı sorumlu tutmuştur. Akrabaların yakınlığına göre bu hak ve sorumluluklar maddi ve manevi olarak farklılık göstermektedir. Bu hakları gözetmek sıla-i rahim kavramı ile ifade edilmiştir. Sıla-i rahim; akrabalara iyilik etmek, imkân ölçüsünde sıkıntılarına kol-kanat germek, ihtiyacı olanlara tasadduk etmek, hasta olanları ziyaret etmek, davetlerine icabet etmek, sevinç ve üzüntülerini paylaşmak ve akrabalar arası ilişkileri güçlendirecek her türlü çabayı göstermek olarak tanımlanabilir. Bir kutsi hadiste Allah’ın Rahman ismi ile akrabalık ilişkileri anlamındaki rahim sözcüğünün birlikte zikredilmesi sıla-i rahmin önemini ortaya koymaktadır. Sıla-i rahim, Kur’an’ın ısrarla vurguladığı mevzulardan birisidir. Bu çerçevede Allah Teâlâ, akrabaya hakkını vermemizi istemekte “Akrabaya, yoksula ve yolda kalmış yolcuya hakkını ver. Gereksiz yere de saçıp savurma!” buyurmaktadır. (İsrâ, 17/26) Ayrıca Kur’an’da akrabaya yardım ve iyilik emredilmekte, “Muhakkak ki Allah, adaleti, ihsanı, akrabaya karşı cömert olmayı emreder; hayâsızlığı, kötülüğü ve zorbalığı yasaklar. İşte Allah, düşünüp tutasınız size böyle öğüt veriyor.” buyrulmaktadır. (Nahl, 16/90)
Hz. Peygamber de söz ve davranışlarında sıla-i rahim üzerinde çokça durmuş, sıla-ı rahmi imanla ilişkilendirmiştir. Bir hadiste; Allah’a ve ahiret gününe inananların misafire ikram etmesi, sıla-i rahim yapması ve güzel söz söylemesi istenmiş ve bu davranışlarla iman arasında ilişki kurularak, insanlar arasında yardımlaşmanın gerçekleşmesine ve sapasağlam bir toplum ve aile yapısına vesile olacak unsurlara dikkat çekilmiştir. Ayrıca akraba ile ilişkileri devam ettirmenin sadece ilişki kuranla, bu ilişkiyi sürdürmek değil; gelmeyene gitmek, vermeyene vermek, hatta kötülük yapana bile iyilik yapmak suretiyle hasıl olacağı ifade edilmiştir. Nitekim Allah Resulü “Sıla-i rahim yapan, akrabasından gördüğü iyiliğe karşılık veren değil, akrabası kendisiyle ilişkiyi kestiğinde bile ona iyilik yapandır.” (Buhârî, Edeb,15) buyurmaktadır.
Sıla-i rahim, akrabalık bağlarını sürdürmeyi, akrabaların birbirini ziyaret etmesini ve onlarla güzel ilişkiler kurulmasını ifade eder. Hz. Peygamber (s.a.s.), ömrünün uzamasını (bereketlenmesini), rızkının genişletilmesini isteyen müminlere akrabalarla ilişkilerini sürdürmesini tavsiye etmekte ve bizlere bıraktığı dua mahiyetinde ki hadisi şerifte; “Kim rızkının bollaştırılmasını yahut ecelinin geciktirilmesini arzu ederse, akraba ilişkilerini sürdürsün!” buyurmaktadır. (Buhârî, Edeb, 85)
Bu çerçevede tatlı bir sözle selam vererek, hâl hatır sorarak akrabalık ilişkileri sürdürülmeli, gerektiğinde ziyaret, hizmet ve mali yardımdan da kaçınılmamalıdır. Zira merhamet dediğimiz kelimenin içinin doldurulması da bunlarla mümkündür.
Ne güzel ifade etmiştir İskender Pala; “Kalplerimizdeki evlât sevgisi, ana babaya saygı ve itaat, sıla-i rahim, yaşlılara, yoksullara, hastalara, sakatlara, yetimlere, kimsesizlere yardım etme gibi erdemler hep merhamet duygusunun yansımalarıdır.”
(Alıntı: Diyanet İşleri Başkanlığı Aile Dergisi)
Misafir Kalem
